CRNA GORA – Danas se navršava 76 godina od održavanja Drugog
zasijedanja Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Jugoslavije AVNOJ u
Jajcu, na kome je donijeta odluka o federalnom ustrojstvu buduće socijalističke
Jugoslavije, zemlje koje odavno više nema.
Taj dan, 29. novembar, proglašen je Danom Republike,
koji je kasnije slavljen kao praznik gotovo šest decenija, sve do 2002. godine,
od kada se zvaničnio ne obilježava.
koji je kasnije slavljen kao praznik gotovo šest decenija, sve do 2002. godine,
od kada se zvaničnio ne obilježava.
Drugo zasijedanje AVNOJ-a održano je 29. i 30.
novembra 1943. godine i na njemu je donijeta odluka da se Jugoslavija izgradi
na federativnom principu, pod vođstvom samo jedne stranke – Komunističke
partije Jugoslavije.
novembra 1943. godine i na njemu je donijeta odluka da se Jugoslavija izgradi
na federativnom principu, pod vođstvom samo jedne stranke – Komunističke
partije Jugoslavije.
Na tom skupu je odlučeno da se budućoj Jugoslaviji
pripoje južnoslovenske teritorije koje su na kraju Prvog svjetskog rata ostale
u sastavu Italije (Istra, Zadar, Slovenačko primorje, Julijska krajina i
druge).
pripoje južnoslovenske teritorije koje su na kraju Prvog svjetskog rata ostale
u sastavu Italije (Istra, Zadar, Slovenačko primorje, Julijska krajina i
druge).
Odlučeno je i da se formira Nacionalni komitet
oslobođenja Jugoslavije NKOJ koji je imao izvjesna svojstva vlade, a oduzeta su
zakonska prava jugoslovenskoj vladi u izbjeglištvu, zabranjen je povratak u
zemlju kralju Petru II Karađorđeviću, do kraja rata.
oslobođenja Jugoslavije NKOJ koji je imao izvjesna svojstva vlade, a oduzeta su
zakonska prava jugoslovenskoj vladi u izbjeglištvu, zabranjen je povratak u
zemlju kralju Petru II Karađorđeviću, do kraja rata.
AVNOJ je uveo naziv maršala Jugoslavije i dodijelio
ga partizanskom vrhovnom komandantu Josipu Brozu Titu. Funkcija predsjednika
“prve vlade” nove Jugoslavije povjerena je Titu.
ga partizanskom vrhovnom komandantu Josipu Brozu Titu. Funkcija predsjednika
“prve vlade” nove Jugoslavije povjerena je Titu.
Na dvogodišnjicu zasijedanja u Jajcu, 29. novembra
1945, dotadašnja Demokratska Federativna Jugoslavija preimenovana je u
Federativnu Narodnu Republiku Jugoslaviju, što znači da je monarhija i formalno
oborena, a 31. januara 1946. proglašen je prvi Ustav FNRJ.
1945, dotadašnja Demokratska Federativna Jugoslavija preimenovana je u
Federativnu Narodnu Republiku Jugoslaviju, što znači da je monarhija i formalno
oborena, a 31. januara 1946. proglašen je prvi Ustav FNRJ.
Poslije završetka rata, od 1945. godine, 29.
novembar proslavljan je kao Dan Republike i bio jedan od najvećih praznika u
nekadašnjoj SFRJ.
novembar proslavljan je kao Dan Republike i bio jedan od najvećih praznika u
nekadašnjoj SFRJ.
Prema tadašnjem Zakonu o državnim praznicima,
proslavljao se dva neradna dana, uz svečane akademije u glavnim gradovima
republika bivše države, počasne plotune, a 1964. godine ustanovljena je i
nagrada AVNOJ-a.
proslavljao se dva neradna dana, uz svečane akademije u glavnim gradovima
republika bivše države, počasne plotune, a 1964. godine ustanovljena je i
nagrada AVNOJ-a.
Posljednji put praznik je u Srbiji obilježen 2001.
godine, a Savezna skupština Savezne Republike Jugoslavije SRJ ukinula ga je 14.
novembra sljedeće godine.
godine, a Savezna skupština Savezne Republike Jugoslavije SRJ ukinula ga je 14.
novembra sljedeće godine.
Do 1997. godine, 29. novembar je slavljen kao dan
sjećanja na Drugo zasijedanje AVNOJ-a, ali je od tada počeo da se praznuje kao
dan kada je 1945. Jugoslavija i formalno prestala da bude monarhija i postala
republika.
sjećanja na Drugo zasijedanje AVNOJ-a, ali je od tada počeo da se praznuje kao
dan kada je 1945. Jugoslavija i formalno prestala da bude monarhija i postala
republika.
Zamjena značenja nastala je kao izraz kritike zbog
toga što je tadašnja Savezna Republika Jugoslavija nastavila da obilježava
praznik nepostojeće države – federacije šest republika – koja se raspala 1991.
godine.
toga što je tadašnja Savezna Republika Jugoslavija nastavila da obilježava
praznik nepostojeće države – federacije šest republika – koja se raspala 1991.
godine.
U oktobru 2007. godine Skupština Srbije usvojila je
izmjene Zakona o državnim praznicima, čime je prestao da važi prethodni zakon
SRJ.
izmjene Zakona o državnim praznicima, čime je prestao da važi prethodni zakon
SRJ.
